Hệ thống cân bằng điện tử ESP là gì?
Hệ thống cân bằng điện tử ESP hay Electronic Stability Program là hệ thống an toàn trên ô tô có tác dụng giúp ổn định xe, tăng tính an toàn và giảm thiểu tối đa nguy cơ xe bị mất lái hoặc chệch khỏi quỹ đạo khi di chuyển. ESP rất cần thiết đối với xe, đặc biệt khi xe vận hành trong các điều kiện địa hình hoặc thời tiết biến động (mặt đường ướt, trơn trượt do mưa hoặc băng tuyết, có độ bám thấp do sỏi đá) hoặc trong các tình huống cần tránh các chướng ngại vật đột ngột.
Hệ thống này hoạt động nhờ sự hỗ trợ của hai công nghệ an toàn: hệ thống kiểm soát lực kéo TCS (Traction Control System) và hệ thống chống bó cứng phanh ABS (Anti-lock Brake System). Hai hệ thống này giúp người lái kiểm soát được độ bám đường của bánh xe và đảm bảo tính ổn định khi di chuyển ở các mặt đường ướt hoặc trơn trượt.
Trước đây, ESP được xem là tính năng nâng cao và chỉ được trang bị trên những dòng xe cao cấp. Nhưng ngày nay, đây là trang bị phổ biến và được áp dụng cho hầu hết các dòng xe, kể cả xe bình dân hoặc xe hạng A giá rẻ.
Hệ thống cân bằng điện tử giữ xe cân bằng khi di chuyển
Hiện nay cân bằng điện tử ESP được các hãng xe phát triển với nhiều tên gọi khác nhau:
Audi: Electronic Stability Program (ESP).
BMW: Dynamic Stability Control (DSC).
Jaguar: Dynamic Stability Control (DSC).
Lexus: Vehicle Skid Control (VSC)
Porsche: Porsche Stability Management (PSM).
Volkswagen: Electronic Stability Program (ESP).
Volvo: Dynamic Stability Traction Control (DTSC)
Cơ chế hoạt động của hệ thống cân bằng điện tử xe ô tô
Nhìn chung, hệ thống ESP hoạt động bằng cách can thiệp vào hệ thống phanh xe giúp xe bám đường tốt hơn và hạn chế tình trạng mất lái, lật xe khi người lái không kịp phản ứng.
Hệ thống hoạt động dựa vào các loại cảm biến: cảm biến tốc độ bánh xe; cảm biến quay vòng, gia tốc; cảm biến góc đánh lái và cảm biến áp suất phanh. Trong đó, cảm biến tốc độ bánh xe giúp xác định độ trượt bánh xe. Còn cảm biến quay vòng, gia tốc, cảm biến góc đánh lái và cảm biến áp suất phanh giúp xác định các nguy cơ xe lật hoặc mất lái.
Khi xe hoạt động, tất cả các thông số sẽ được các cảm biến ghi lại và truyền thông tin về bộ điều khiển trung tâm của hệ thống – ECU.
Nếu tình trạng mất ổn định xảy ra, bộ điều khiển trung tâm ECU sẽ tự động kích hoạt hệ thống chống bó cứng phanh ABS để phanh từng bánh xe một cách tự động hoặc ECU sẽ sử dụng hệ thống kiểm soát lực kéo TCS để ngắt momen từ động cơ đến các bánh xe.
Những chức năng của hệ thống cân bằng điện tử ESP
Hệ thống cân bằng điện tử ESP giúp hỗ trợ người lái kiểm soát được các tình huống rủi ro, nhất là đối với xe có gầm cao. Khi đánh lái gấp hoặc va chạm, xe gầm cao thường dễ bị lật hơn so với các loại xe khác. Vì vậy, trang bị hệ thống ESP sẽ giúp hạn chế những rủi ro và đảm bảo tính an toàn cho xe.
Ngoài ra, hệ thống ESP còn giúp tăng khả năng bám đường, từ đó hạn chế tình trạng mất lái khi tăng tốc độ đột ngột.
Cách nhận biết hệ thống cân bằng điện tử trên ô tô
Những dòng xe được trang bị hệ thống cân bằng điện tử ESP sẽ có ký hiệu xe ô tô và hai đường gợn sóng hoặc chữ ESP hiển thị trên bảng đồng hồ thông tin xe. Tùy theo từng mẫu xe, biểu tượng ESP và vị trí ký hiệu sẽ hiển thị ở những nơi khác nhau. Khi hệ thống cân bằng ESP được bật, ký hiệu sẽ sáng lên để người lái xe nhận biết. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn cũng như sử dụng hệ thống hiệu quả, bạn nên đọc trước các hướng dẫn sử dụng về đèn cảnh báo tắt hệ thống cân bằng điện tử trước khi lái xe.
Hướng dẫn nhận biết hệ thống cân bằng điện tử trên ô tô
Trên taplo của các mẫu xe được trang bị hệ thống cân bằng điện tử sẽ có nút bật/tắt ESP. Biểu tượng này sẽ sáng lên khi hệ thống ESP được bật, nếu bạn muốn tắt hệ thống thì nhấn nút tắt ESP trên taplo.
Tuy nhiên, để đảm bảo tính an toàn khi vận hành xe, bạn nên tìm hiểu về cách sử dụng hệ thống cân bằng điện tử ESP, kiểm tra và bật hệ thống lên trước khi khởi hành. Ngoài ra, bạn cũng nên thường xuyên kiểm tra ký hiệu ESP để kịp thời xử lý trước khi có những sự việc bất thường xảy ra, tránh gây ảnh hưởng đến những hệ thống hỗ trợ khác.
Lúc nào cần tắt cân bằng điện tử?
Hệ thống cân bằng điện tử ESP giúp đảm bảo tính an toàn cho chuyến hành trình của bạn, tuy nhiên, trong một số trường hợp bạn nên chủ động tắt hệ thống ESP như:
Khi đi vào những đoạn đường gồ ghề phức tạp hoặc có bùn lầy, xe bị sa lầy
Tác dụng chính của cân bằng điện tử ESP sẽ phát huy tốt nhất khi xe chạy tốc độ cao hoặc khi vào khúc cua và tránh những chướng ngại vật bất ngờ. Tuy nhiên, khi đi trên những đoạn đường gồ ghề, phức tạp hoặc có bùn lầy, bạn nên tắt chế độ ESP vì hệ thống không hỗ trợ nhiều, thậm chí có thể gây trở ngại.
Trong những trường hợp này, xe thường di chuyển chậm và có tốc độ của bốn bánh xe không đều nhau. Khi bánh xe dẫn động bị sa lầy sẽ khiến xe gặp phải tình trạng quay trơn. Nếu ESP hoạt động, hệ thống sẽ kích hoạt phanh hoặc giảm momen để hãm bánh xe khiến xe khó thoát ra bùn lầy hơn.
Ngoài ra, khi đi trên các đoạn đường có địa hình gồ ghề, phức tạp, xe cần lực kéo mạnh. Việc ESP hoạt động và vô tình làm giảm công suất động cơ sẽ khiến lực kéo xe bị ảnh hưởng.
Khi drift xe
Drift là kỹ thuật lái xe để bánh xe trượt trơn trên đường. Khi drift xe, góc trượt sau sẽ lớn hơn góc trượt trước và khiến bánh xe trước hướng ngược chiều với hướng rẽ. Nếu ESP đang được bật thì bánh xe sẽ bị hãm lại khiến xe khó drift được.
