Hệ thống hỗ trợ khởi hành ngang dốc HAC (Hill-start Assist Control) hay HSA (Hill Start Assist) là hệ thống an toàn trên ô tô giúp tự động giữ phanh khi người lái nhả chân phanh chuyển sang đạp chân ga lúc khởi hành ngang dốc. Hệ thống này giúp ích rất nhiều khi lái xe đường dốc.
Tiền thân của Hệ thống khởi hành ngang dốc HAC chính là hệ thống hỗ trợ lái xe đường dốc (Hill Holder). Hệ thống này được ra đời vào những năm 40 bởi sự hợp tác từ tập đoàn Wagner Electric và công ty Bendix Brake. Sau khi được áp dụng chính thức, Hill Holder ngày càng được nâng cấp, cải tiến và phát triển thành hệ thống HAC ngày nay.
Tính năng Hỗ trợ Khởi hành ngang dốc sẽ ngăn chiếc xe không bị trôi trên đoạn đường dốc, để người lái có một vài giây để nhả chân phanh và chuyển sang chân ga. Không chỉ hữu dụng ở những cung đường núi hay những đoạn đường mòn dốc ở vùng nông thôn, Hệ thống Hỗ trợ Khởi hành ngang dốc còn hỗ trợ những chủ xe Ford trong các tình huống như đi lên đoạn đường dốc của nhà để xe cao tầng, hay tăng tốc sau khi dừng đèn đỏ trên đoạn đường dốc, và đặc biệt hữu dụng khi bạn cần lùi lên dốc để vào chỗ đỗ xe.
Hệ thống khởi hành ngang dốc HAC được kích hoạt khi xe đang dừng giữa dốc và bắt đầu khởi hành để đi tiếp. Lúc này, tài xế phải nhả phanh và nhấn chân ga để xe tiến về phía trước. Tuy nhiên, thông thường việc chuyển từ chân phanh sang chân ga sẽ phải mất một vài giây. Do đó, nếu cảm giác chân không tốt, xe có thể bị trôi ngược về phía sau. Hoặc trường hợp đạp ga quá mạnh, xe có thể vọt lên phía trước và va quẹt phải xe khác hay nguy hiểm hơn khi xe có thể bị “cướp ga” và gây nên những hậu quả khôn lường.
Nguyên lý hoạt động của hệ thống khởi hành ngang dốc
HAC ngày càng có sự phát triển và được tính hợp cùng nhiều công nghệ mới. Tuy nhiên, về bản chất chúng vẫn hoạt động dựa vào các cảm biến như:
Cảm biến phát hiện độ nghiêng
Trường hợp xe đang dừng lại ở đoạn dốc, nếu máy vẫn chạy thì cảm biến này sẽ tự động phát hiện độ nghiêng sau đó gửi tín hiệu về bộ điều khiển ECU. bộ phận này sẽ chịu trách nhiệm tính toán khả năng tuột dốc của xe.
Cảm biến tốc độ
Trên tất cả các bánh xe ô tô đều sẽ được lắp đặt cảm biến tốc độ. Hệ thống cảm biến này sẽ sử dụng nam châm xoay, khi bánh xe đã chuyển động mà chưa nổ máy thì cảm biến này cũng sẽ phát hiện và mã hóa để gửi về ECU.
Cảm biến áp suất phanh
Khi nhận được tín hiệu về nguy cơ tuột dốc, ECU sẽ ra lệnh để hệ thống phanh hoạt động, tránh cho việc xe bị tuột khỏi dốc.
Cảm biến áp suất giảm chấn
Được xem là một bộ phận của hệ thống treo, giúp xác định trọng lượng của tất cả hành khách, hàng hóa trên xe. Cảm biến này sẽ tạo ra tín hiệu để gửi về ECU nhằm tính toán sao cho hệ thống hoạt động phù hợp với trọng lượng hiện có.
Hệ thống phanh
Nếu dừng lên dốc, ECU sẽ điều khiển hệ thống phanh hoạt động trong một thời gian ngắn, đủ để tài xe chuyển từ bàn đạp phanh sang bàn đạp ga để tiếp tục di chuyển.
Bộ điều khiển trung tâm ECU
Là cơ quan vô cùng quan trọng, chịu trách nhiệm xử lý các tín hiệu được gửi về từ đó đưa ra các quyết định cần thiết nhằm đảm bảo an toàn trong quá trình lái xe.
Với những xe được trang bị hệ thống HAC, hệ thống này sẽ được kích hoạt ngay khi tài xế nhả chân phanh và giúp xe giữ được trạng thái cân bằng ổn định, không bị trôi về phía sau. Trong thời gian này, các bác tài sẽ thư thả chuyển từ từ sang chân ga và nhấn ga để tiếp tục hành trình.
Tùy theo từng hãng xe, hệ thống khởi hành ngang dốc HAC sẽ có cơ chế và nguyên lí hoạt động khác nhau. Tuy nhiên, hầu hết, hệ thống HAC đều được hoạt động dựa trên nguyên lí chung là dựa trên bộ cảm biến để phát hiện góc nghiêng của xe, đồng thời kết hợp với bộ điều khiển ECU để kiểm soát hệ thống phanh xe và phân bổ lực mô-men xoắn đều lên các bánh xe.
Với những ưu điểm của mình, hệ thống khởi hành ngang dốc HAC hiện nay đang thực sự trở thành tính năng an toàn thiết yếu và được nhiều khách hàng quan tâm và đã được lắp trên một số phiên bản xe Ford và tương lai hệ Thống này sẽ là một yếu tố an toàn được người ưu tiên khi chọn option của xe
Hệ thống khởi hành ngang dốc thông thường chỉ được trang bị trên những dòng xe cao cấp. Tuy nhiên hiện nay, những dòng xe phổ thông cũng đã được lắp đặt để giúp cho việc lại xe được đảm bảo hơn.
