Ngày nay, trên các dòng xe của các hãng xe ô tô trang bị các option an toàn như chống bó cứng phanh ABS, cân bằng điện tử ESC,.. một số phiên bản cao cấp còn trang bị thêm hệ thống hỗ trợ phanh khẩn cấp EBA (Emergency Brake Assist), tự động tăng thêm áp lực phanh trong những tình huống khẩn cấp để hỗ trợ dừng xe nhanh hơn. Và cao cấp nhất là hệ thống phanh tự động khẩn cấp AEB (Automatic Emergency Brake) thậm chí có thể tự phanh xe khi phát hiện khoảng cách với xe trước giảm nhanh để tránh va chạm.
AEB là cụm từ viết tắt của Autonomous Emergency Braking System, một hệ thống gồm các camera cảm biến và radar bước sóng milimet để phát hiện, xác định chính xác những rủi ro tiềm ẩn trên đường.
Nguyên lý hoạt động phanh tự động khẩn cấp AEB
Hệ thống phanh tự động khẩn cấp AEB sử dụng cảm biến radar, laser hay camera nhằm quan sát và phát hiện các nguy cơ tiềm ẩn có thể xảy ra va chạm với các phương tiện khác, khách bộ hành hoặc các mối nguy hiểm.
Khi phát hiện khả năng va chạm với một phương tiện khác hoặc người đi bộ trước mặt bạn, AEB cảnh báo người lái qua âm thanh và đèn nhấp nháy. Cùng lúc đó, hệ thống sẽ chuẩn bị phanh để phanh gấp. Nếu người lái phản ứng quá chậm, công nghệ AEB sẽ chủ động phanh xe, có thể giúp người lái tránh hoàn toàn va chạm hoặc giảm thiểu tác động.
Tuy AEB có nhiều loại nhưng hầu hết đều đưa ra các cảnh báo bằng hình ảnh, âm thanh hoặc rung tay lái hoặc bằng cả 3. Trong trường hợp lái xe ô tô không phản ứng lại các cảnh báo, AEB sẽ tự động phanh. Ngoài ra, một số hệ thống AEB còn có có thể căng dây đai an toàn giúp giảm thiểu tổn thương cho hành khách. Và hệ thống AEB sẽ tự động tắt nếu phát hiện tài xế bẻ tay lái chuyển hướng di chuyển.
Mặc dù công nghệ AEB nay đã thông minh và an toàn hơn bao giờ hết, nhưng người lái vẫn cần giữ vững sự tập trung khi di chuyển trên đường. Tính năng bán tự động này chỉ đóng vai trò như một hệ thống hỗ trợ và không thể thay thế hoàn toàn sự chú ý của người lái.
Trên các mẫu xe của Ford, AEB sử dụng camera cảm biến và radar bước sóng milimet để phát hiện và xác định những rủi ro tiềm ẩn trên đường. Trong khi sóng radar giúp nhận diện các chướng ngại vật ở xa và chuyển động nhanh, như các phương tiện khác trên đường, camera có thể nhận dạng các hình ảnh ở gần một cách hiệu quả, ví dụ như hình ảnh của người đi bộ.
Khi phát hiện ra nguy hiểm, AEB cảnh báo người lái qua âm thanh cảnh báo và đèn nhấp nháy. Cùng lúc đó, hệ thống sẽ chuẩn bị phanh để phanh gấp. Nếu người lái phản ứng quá chậm, công nghệ AEB sẽ chủ động phanh xe, có thể giúp người lái tránh hoàn toàn va chạm, hoặc giảm thiểu tác động.
Chức năng của hệ thống phanh tự động khẩn cấp AEB (Automatic Emergency Brake)
– Giúp cảnh báo cho lái xe về một vụ va chạm sắp xảy ra, đồng thời giúp lái xe phanh với một lực tối đa.
– Hoặc tự động phanh xe ô tô trong tình huống nguy cấp.
Lưu ý: Hệ thống phanh AEB được chế tạo chỉ để hỗ trợ lái xe ô tô trong những tình huống khẩn cấp và người điều khiển xe luôn phải chịu trách nhiệm nếu không may xảy ra tai nạn.
Các loại phanh tự động khẩn cấp AEB
Hệ thống ngăn ngừa va chạm chia làm 3 loại chính:
– Hệ thống ngăn ngừa va chạm ở tốc độ thấp: Phiên bản này có chức năng ngăn ngừa va chạm xảy ra ở tốc độ thấp, đặc biệt là ở trong thành phố nhưng có thể gây chấn chấn thương cột sống, đốt sống cổ dẫn đến tử vong. Phanh AEB loại này có thể phản ứng đối với các xe ô tô khác, tuy nhiên, lại hoàn toàn không nhạy đối với khách bộ hành và các phương tiện khác. Tùy vào từng phiên bản, radar có thể quét ở phía trước xe từ 8-10 m và ngăn ngừa va cham khi di chuyển ở tốc độ 30 – 50 km/h.
– Hệ thống ngăn ngừa va chạm ở tốc độ cao: Phiên bản này thường dùng radar tầm xa có thể quét các xe khác ở phía trước cách khoảng 200 m ở tốc độ lên đến 80 km/h.
– Hệ thống ngăn ngừa va chạm với khách bộ hành: Phiên bản này sẽ sử dụng kết hợp camera và radar để phát hiện khách bộ hành qua hình dáng và đặc điểm của người đi bộ. Sau đó sẽ tính toán tốc độ của xe để xách định xem có tiềm ẩn nguy hiểm hay không.
Tấ nhiên, cả 3 loại hệ thống ngăn ngừa va chạm trên không loại trừ lẫn nhau. Thực tế, có hệ thống AEB chỉ có thể tránh va chạm ở tốc độ thấp nhưng lại có loại kết hợp cả 3 loại ngăn ngừa trên (ở tốc độ thấp/cao và khách bộ hành).
Các tên khác của hệ thống phanh tự động khẩn cấp AEB
– Pre Sense Plus (Audi)
– Driving Assistant Plus (BMW)
– PRE-SAFE Brake (Mercedes-Benz)
– City Emergency Braking (Volkswagen)
– Collision Mitigation Braking System (Honda)
– Pre-collision Safety System with Brake Assist (Lexus)
– Smart City Brake Support (Mazda)
– Forward Collision Mitigation (Mitsubishi)
– Pre-Collision Braking System (Eyesight) (Subaru)
– Pre-Crash Safety System (Toyota)
– Active City Stop (Ford)
– City Collision Mitigation (Mini)
– City Safety (Volvo)
Một số điều cần biết về hệ thống phanh tự động khẩn cấp AEB
– AEB có thể hoạt động trên nhiều địa hình khác nhau?
AEB hoàn toàn có thể hoạt động trên nhiều địa hình khác nhau, tuy nhiên, khoảng cách dừng xe ô tô sẽ khác nhau căn cứ vào tình trạng đường.
– AEB có thể hoạt động trong mọi điều kiện thời tiết ?
AEB cũng có thể hoạt động dưới mọi điều kiện thời tiết. Thực tế, khi đường trơn trượt thì khoảng cách dừng xe ô tô có thể tăng lên. Hoặc trong điều kiện thời tiết sương mù, nắng chói thì khả năng phát hiện các mối nguy hiểm sẽ bị ảnh hưởng.
– AEB có hoạt động khi ô tô đang lùi?
Công nghệ AEB được thiết kế để tránh các va chạm ở phia trước và tính năng này không phanh khi bạn đang lùi xe. Các chuyên gia kinh nghiệm về sử dụng ô tô cho biết, bạn có thể trang bị các công nghệ khác giúp ngăn ngừa va chạm khi đang lùi xe như cảm biến lùi hay camera lùi.
– AEB hoạt động hiệu quả nhất khi ô tô chạy ở tốc độ nào?
Mỗi nhà sản xuất sản xuất ô tô lại đưa ra phạm vi hoạt động hiệu quả của AEB. Do vậy, bạn cần tham khảo các hướng dẫn sử dụng chi tiết.
– AEB có thể tránh va chạm với người, động vật và các đối tượng khác?
Tùy vào từng loại AEB mà hệ thống có thể bảo vệ người, động vật và các đối tượng khác. Dẫu vậy, AEB lại rất đa dạng nên các lái xe nên tìm câu trả lời này ở nơi bán xe hay ở sách hướng dẫn sử dụng.
– AEB có thể hoạt động khi xe ô tô đang kéo moóc?
Câu trả lời là có nhưng khoảng cách dừng xe sẽ dài hơn và có thể không tránh được va chạm song vẫn có thể giảm tốc độ khi xảy ra va chạm.
– Có thể tắt AEB?
Tùy vào các nhà sản xuất nhưng thường thì AEB có thể tắt được. Các tài xế kinh nghiệm về lái xe ô tô cho biết AEB sẽ tự động mở mỗi khi ô tô khởi động lại và tham khảo thêm hướng dẫn sử dụng.
– Có thể lắp đặt AEB cho xe đã sử dụng ?
Không thể lắp đặt AEB cho xe đã sử dụng vì không bảo đảm. Bạn hãy chắc chắn rằng AEB là trang bị tiêu chuẩn hay trang bị tùy chọn ngay từ thời điểm chọn mua xe ô tô.
– Hệ thống AEB có được bảo hành không?
Tùy vào các nhà sản xuất và có thể có chế độ bảo hành cho thiết bị được lắp sẵn trên xe hoặc lắp thêm
